तरी पण लास्ट बेंच प्रत्येक वेळेस चांगली जागा नाही.एका सरांचे निरीक्षण चांगले होते. आणि लास्ट बेंचचे लक्ष देत नाही असं त्याना समजल.सरांनी 10 मिनीट शिकवले.माझे लक्ष नाही असे कदाचित त्याच्या लक्षात आले आणि मला प्रश्न विचारला गेला.
“What is Rein force Cement concrete(RCC)”
माझी तर बोलतीच बंद झाली
“Rein force …..” माझ्या बाजूला असलेल्या मित्राच्या पायावर पाय देऊन काहीतरी सांगचा इशारा केला.पण तो मान डोलवून नाही म्हणू लागला. मी गप्पच उभा राहिलो.काहीच येईना,लक्ष नव्हत.मग सरांनी एक रागीट नजर माझ्यावर मारली.मी मान खाली घातली.
“You dont know a simple defination.”खूप जोरात ओरडले
सारा वर्ग माझ्याकडे बघत होता.जसा काही मी मोठा हीरो वाया चाललो होतो.
“Dont be such dumb .tell me something about it”
काय सांगणार.लेक्चर च्या सुरुवातीपासून झोप लागत होती.विविध रंगी स्वप्न मी पाहत होतो.आणि हा असला प्रश्न म्हणजे सार्‍या रंगात काळा रंगा मिळवल्यासारखा झाल.
“Today u have assignment !! write down RCC defination on notebook 5 times,show me it tomorrow”
मी बैलासारखी मान डोलवली.मग प्रश्नोत्तरचा खेळ थांबला.त्यानंतर पूर्ण वेळ मी लक्ष देऊन होतो.काही गोष्टी समजल्या पण त्यावर एकही प्रश्न विचारला गेला नाही.ज्या गोष्टी आपल्याला माहीत असतात त्यावर हे सर कधीच विचारत नाही.ज्या गोष्टी नाही माहीत त्यावरच विचारतात.सुरुवातीला मला प्रत्येक लेक्चरला झोप लागायची,डुलक्या देत सारं कॉलेज करायचो.पण आजच्या लेक्चरने माझी झोप उडवली.रात्री 2 पर्यंत मी RCC ची व्याख्या शोधत होतो.छोटीतली छोटी व्याख्या शोधून ती पाचवेळा लिहिली. RCC समजल की नाही ती वेगळी गोष्ट आहे पण शुद्धलेखनाचा सराव झाला इतकेच. ही असाइनमेंट आणि काही विषयाच्या असाइनमेंट करत हातचे तुकडे पडण्याची वेळ आली.
प्रत्येक विषयाच्या काहीना काही असाइनमेंट असायच्या.आणि प्रत्येक सरांना उद्याच हव्या असायच्या.पुर्ण नाही केल्यातर वर्गात उभे राहावे लागायचे.मी बर्‍याच वेळा उभा ही राहिलो होतो.माझ्या बरोबर अनेक मित्र संगतीला असायचे.रात्री ठरवून घ्यायच की उद्या किती तास उभ रहायचय आणि त्यानुसार असाइनमेंट लिहायच्या.काही जण नियमीतपणाने असाइनमेंट लिहून आणायचे.मला वाटते ती मूल मागच्या जन्मी कारकून असावित.
इंजिनियरिंग चे एक सूत्र आहे. Engineering intrest is inversaly proportional to year. म्हणजे जसे जसे तुम्ही एका वर्षातून दुसऱ्यावर्षात जातात तसा तसा तुमची इंजिनियरिंग ची आवड कमी कमी होत जाते.पहिले काही दिवस नियमीतपणाने अभ्यास करणे.अभ्यासाच्या गप्पा मारणे वैगरे वैगरे असते.पण मग 15-20 दिवसमध्येच सारे लेक्चर तुमचा असा प्राण काढून घेतात की अभ्यास ही एक शिक्षा बनून जाते.प्रत्येक लेक्चर तुम्हाला असह्य होते.तुमच्या म्हणण्याला काही वाव नाही.ते जे शिकवतात तसे टालक्यात ओतायचे असते.कुठलाही प्रश्न न विचारता(कोण मुर्ख प्रश्न विचारुन पायात दगड मारुन घेईल).तसही सरांची काहीही चुक नाही असे मला वाटते ही education सिस्टम त्यांना तसे बनवते.इतक्या वेळात इतका अभ्यासक्रम पूर्ण करा.कॉलेजचे वेगळे नियम. मुलाना इतक्या असाइनमेंट देत रहा. आठवड्यातून अमुक अमुक टेस्ट झाल्याच पाहिजे.ज्याच्या असाइनमेंट पूर्ण , ज्यांना टेस्ट मध्ये चांगले मार्क त्यांनाच final termwork ला चांगले मार्क. असा नियम सर पाळत असतात. आम्ही सारे विद्यार्थी(?) शेतात राबणाऱ्या बैलासारखे मर मर करून आमचे काम पूर्ण करत असतो(आणि आम्हाला पोळ्याची सुट्टी पण नसते).काही राहीले तर चाबुक रूपी शब्द आम्हाला सुजवत असतातच.नको नको त्या नियमानी आमच्या इच्छा इथे शेकवल्या जातात.जो तो सरांना दोष देऊन मोकळा होतो. पण आपण सर्व ह्या sytem चेच भाग असतो.इतका सारा आटापिटा करुन किती technicle knowledge मिळते हे वेगळी सांगण्यची गरज नाही. कॉलेज च्या यूनिट टेस्ट संपत नाही तोच सबमिशन येते.आणि सरते शेवटी ब्रम्ह परीक्षा घ्यायला university उभी राहते.
कॉलेजचे 8 तासच वेळापत्रक .एका मागून एक लेक्चरची फाइरिंग केली जाते आणि आम्ही विद्यार्थी घायाळ होत जातो.1 तासाचे एक लेक्चर.दिवसभरातून आलेला थकवा रात्री निघत नाही. रात्री असतातच डजनभर असाइनमेंट वाट बघत.मग दुसऱ्यादिवशी लेक्चर मध्ये झोप लागणारच.लेक्चर मध्ये लक्ष नाही.लेक्चर ची बमबार्डिंग नको होते.नुसते हेच नाही प्रश्न विचारले तर आठवून उत्तर ही द्यायचे असते.
लेक्चर म्हणजे एक कैदखाना असतो .जसे लेक्चर सुटले तसे आम्ही सुटकेचा निश्वास टाकायचो.एका वेळेस बर्‍याचजणांचा सुटलेला श्वास फार मधुर वाटायचा! निदान मला तरी.कारण यानंतर जेवणाची सुट्टी व्हायची नाहीतर दिवसाची सुट्टी व्हायची.जेवणाची सुट्टी असेल तर काहीवेळा पुरतेच हे श्वास मोकळे व्हायचे.मग धावत पळत मेस वर जायचे . कसेबसे घास कोंबायचे आणि पुन्हा लेक्चर ला हजार व्हयायचे.जेवण झाल्यानंतर चे लेक्चर म्हणजे कुंभकर्णा समोर गीता वाचल्यासारखे आहे.अशी झोप लागत असे की त्यात हा कैदखाना म्हणजे आमचा अंत पाहत असायचा.मी लास्ट बेंच वर असल्यामुळे माझ्या डुलक्या सहसा सरांना दिसत नसे.पण काही जणाच्या दिसून जात. त्यावेळेस मात्र त्या विद्यार्थ्याची धडकत नसायची.असलाच प्रसंग एक मित्र मंगेश वर्गात घोरत होता. ते सरांना कळालं.शेजारच्या मुलाला मंगेशला उठवायला सांगितल .थोड्याश्या झोपेमुळे मंगेश चे डोळे लाल झाले होते.पण त्याही पेक्षा सरांचे डोळे जास्त लाल झाले होते.मंगेश वर जोरात ओरडले.त्या ओरडण्यामुळे माझी अर्धी लागलेली झोप उडाली.काय चाललाय म्हणून बाजूलच्याला विचारल.सर मंगेशला चांगलेच झापु लागले. सर्व वर्ग त्याच्याकडे पाहत होता .आजचा हीरो तो होता.मंगेश बिचारा गप्प पणे ऐकत होता. पण चिडून बोलतानाही सर एक वाक्य कॉमेडी बोलून गेले.
“अरे गाढवा!!! तमाशात नाचणार्‍या बाईला जर टाळ्याची साद मिळाली नाहीतर तिचाही उत्साह कमी होतो.निदान माझ्या लेक्चरला तरी लक्ष दे” काय भयाण उपमा वापरली होती.पण काहीही असो त्यामुळे थोडे तरी हस्य सर्वाच्या मुखावर आले.
काहीतरी शब्द लेक्चर मध्ये कानावर पडत असतात.हाच त्या लेक्चरचा फायदा. पर्याय नसल्यामुळे लेक्चरची बेडी सर्वाच्या पायात इंजिनियरिंगच्या ४ वर्षात असतेच. जसे जीवित प्रण्याला मरण अपरिहार्य आहे तसेच इंजिनियरिंग विद्यार्थ्यासाठी लेक्चर अपरिहार्य आहे .
Mastach jamale aahe prafull...engineeringche barechashe anubhav match hotyat majhya anubhavashi....khas karun dupari jevanananter jhop yene...he tar raojachech asayache....chan lihile aahe...(ek request..Bolgchi Theme khup dark thevali aahe..vachatana tras hoto jara....jamale tar change kele tar changle hoil... :))
ReplyDelete